ERZURUMLU AŞIKLAR
  Erzurum
 


merzu261.jpg 
İLÇELER

AŞKALE, ÇAT, HINIS, HORASAN, ILICA, İSPİR, KARAÇOBAN, KARAYAZI, KÖPRÜKÖY, NARMAN, OLTU, OLUR, PASİNLER, PAZARYOLU,ŞENKAYA, TEKMAN,TORTUM, UZUNDERE 

merzu290.jpg

merzu223.jpg 

İL KİMLİĞİ

Yüz Ölçümü : 25.086Km2
Dünyanın 2000 metrelik plato üzerinde kurulu 200bini aşkın sayılı şehirlerinden olan
Erzurum'un yerleşim birimlerinin %61'i yüksek kesimlerde yer almaktadır. Genel nüfusun %55'i erkek,%45'i ise kadındır. İlin kapladığı alan 25066 Km2,nüfus yoğunluğu ise 35'tir.
Merkez dahil 19 ilçesi bulunmaktadır. Erzurum "Azzi", "Erzen"(Darı), "Arze" ve bilhassa Müslüman Arapların "Erzenu'r Rûm" (Erzen-i Rum) ismiyle anılan aynı bölgedeki eski ve tarihi bir şehirden gelir. Türkler Erzurum adını vermişlerdir.Trafik plaka numarası 25'tir.

00001.gif

Erzurum çevresinde yapılmış olan arkeolojik kazılar sonucunda, bölgenin çok eski tarihlerden beri iskan edildiği anlaşılmaktadır. Erzurum'un batısına düşen Hamam Deresi mevkiindeki Kerem, Gürcü Boğazındaki Kelevurt ve Dumlu Dağlarının eteğinde bulunan Umudum Köyü'nün güneyindeki Kalor Mağaralarının, ilk tarihi devirlerde yerlaşim alanı olarak kullanıldıklarına dair bulgular vardır. Ayrıca , Erzurum Ovası'nın muhtelif yerlerinde yapılan tarihi kazılarda, bölgenin yerleşim tarihinin M.Ö. 4000 yılına kadar uzandığı tesbit edilmiştir.

9 kasım 1877 sabahı Aziziye'de boğaz boğaza yapılan muharebede, Venk deresine can atanlardan başka yakalanan Rusların hepsi öldürüldü ve askerin yanında 400 şehit ve yaralı veren Kara Fatma, Hürmüz, Nene Hatun ve Name gibi dört kadın ve gelini ile savaşan Erzurum halkı da Aziziye davasında ün aldı.

9 kasım 1877'de Aziziye ve öteki Erzurum tabyalarında 600 Türk askeri şehit ve yaralı olup, Rusların zayiatı 1300 kadardı.


Türk Ansiklopedisi
Cilt XV - Fasikul 118
Sayfa : 377
Milli Eğitim Basımevi
Ankara - 1970

Türk Ansiklopedisi
Cilt XV - Fasikul 118
Sayfa : 377
Milli Eğitim Basımevi
Ankara - 1970

Erzurum'un bilinen ilk adı Doğu Roma (Bizans) İmparatoru II.Theodosios' a (408-450) izafe edilen Theodosiopolis' ti, şimdiki Erzurum' un yerinde kurulmuştu. IV. asır sonuna doğru Roma imparatorluğu sınırları içine alınmış ve 415 tarihinde Theodosios' un emriyle Şark Orduları Kumandanı Anatolius tarafından kurulmuştur. Urfa'lı Mateos' a göre bu şehir Garin mıntıkasında Fırat'ın kaynağına yakın bir yerde bulunuyordu. Belazurî. bölgeye hakim olan Ermenyakos'un ölümü üzerine yerine geçen Kali adlı karısı tarafından kurulduğu için Araplarda Kalikala (Kali' nin ihsanı) adını vermişlerdir. Belazuri Kalîkala' yı dördüncü Ermeniyye şehirleri arasında sayar ve Ermeniyye şehirlerinden biri olarak kabul eder. X. asır İslam coğrafyacıları Kalikala şehri hakkında bize malumat vererek, doğuda ev eşyasının en önemlisi sayılan Kali (halı)nın burada yapıldığım ve adını bu şehirden almış olduğunu kaydetmektedirler. Hudud alalam' ın yazarı bu şehrin müstahkem bir kalesi bulunduğunu ve her taraftan gelen gazilerin burayı nöbet tutarak koruduklarım Ve şehirde tüccarların çok olduğunu bildirmektedir. Bugünkü Erzurum adı ise, Erzen' in Selçuklular tarafından fethedilmesi üzerine ahalisinin Theodosiopolis' e (Kalikala=Karin) göç etmelerine müteakip bu şehre Erzen ve Türk hâkimiyetinin ilk safhalarında bu adın sonuna, Meyyafarikin (Silvan) ile Siirt arasındaki Erzen' den ayırmak ve Anadolu'ya ait olduğunu belirtmek üzere Rum kelimesi ilave edilerek, Erzen al-Rum denilmesinden kaynaklanmıştır. Selçuklular tarafından Erzurum'da basılmış paraların üzerinde şehrin adı Arzan al-Rum şeklinde yazılmıştır.

Yaklaşık 2000 m. yükseklikte bir tepe üzerinde inşa edilmiş olan iç kale 5. yüzyılda Roma İmparatoru Theodosius tarafından yaptırılmıştır. Son zamanlara kadar Türkler tarafından kışla olarak kullanılmıştır. Kale Mescidi ve saat kulesi Türk mimarlığının ilk örnekleri olmaları bakımından önem taşırlar. Tepsi Minare olarak da adlandırılan kule Ortaçağ'larda gözetleme kulesi olarak kullanılmıştır. Osmanlı mimarisinin Barok Çağında saat kulesine çevrilmiştir. 1124-1132 yılları arasında hüküm süren Abu'l Muzafferüddin Gazi tarafından yaptırılmıştır. Tek büyük bir kubbe ile örtülen mescid geleneksel Türk mimarisinin özelliklerini taşır.

Osmanli Hükümeti
Icisleri Bakanlığı
Emniyet Genel Müdürlüğü
Ozel Kalemi: 409
sifre
Mutlaka yerine getirilecektir.
Van Valisi Cevdet Bey'e
Bitlis Valisi Mustafa Abdulhalik Bey'e
Van gölü etrafında ve özellikle Van vilayetince bilinen yerlerdeki Ermeniler isyan ve ihtilal için daimi birer ocak halinde bulunduklarından bunların bulundukları yerlerden alınarak güneye doğru sevk edilerek oralara yerleştirilmelerine karar verilmiştir. Bu kararın derhal yerine getirilmesi için valiliklere mümkün olan her türlü yardım, 3.üncü ve 4.üncü Ordu Komutanlığına bildirilmiştir.

Esasen faydalı neticeler verecek su teşebbüsün Van'la beraber Erzurum'un güneyinden Bitlis merkezine bağlı ünemli kazalara ve özellikle Mus, Sason ve Talori civarini da kapsayacak ve buralarda tatbik edilerek gerekli tedbirler ordu komutanıyla görüşülerek Erzurum Valisi Tahsin Bey tarafından yerine getirilmesi kabul edilmiştir. Bu konu kendisine yazılmış olmasına ragmen bizzat Erzurum'la haberleşerek, yukarıda zikredilen konu için icap eden tedbirler alınarak çabuklaştırılacak ve düzenli bir şekilde tatbik edilecektir. şifre kopyasının telgrafhaneden alınması.
Bakan
Fi 26 Nisan 1331
(9 Mayis 1915)
BOA.DH.sFR, nr. 52/282


DAHA FAZLASI İÇİN TIKLAYINIZ

 

 
  Bugün 1 ziyaretçi (2 klik) kişi burdaydı!  
 
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol